نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران از چهار نهاد جداگانه به نام‌های ارتش جمهوری اسلامی ایران، سپاه پاسداران انقلاب اسلامی و نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران و قرارگاه پدافند هوایی ارتش جمهوری اسلامی ایران تشکیل می‌شود.

همگی این نیروها زیر نظر ستاد کل نیروهای مسلح قرار گرفته و رؤسای همهٔ آن‌ها توسط رهبر ایران انتخاب می‌شود. وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح کار برنامه‌ریزی و تهیه امکانات برای نیروهای نظامی را برعهده دارد و به طور مستقیم در عملیات‌های نظامی شرکت نمی‌کند ولی جزء نیروهای مسلح محسوب می‌شود.

به گفته ارتشبد ابی‌زید -رئیس ستاد فرماندهی مرکزی ایالات متحده آمریکا- نیروهای مسلح ایران قویترین نیروها در منطقهٔ خاورمیانه هستند. هر چند او اظهار داشت که اسرائیل جزو منطقه تحت نظر گرفته شده ستاد فرماندهی مرکزی ایالات متحده آمریکا به حساب نمی‌آید.

بودجه

سال ۱۳۹۱

بودجهٔ نظامی ایران با که برای تصویب به مجلس تحویل شد، با افزایشی ۱۲۷ درصدی در سال ۱۳۹۱ نسبت به سال قبل از آن همراه بود.

سال ۱۳۸۸

براساس اعلام انستیتو بین المللی تحقیقاتی صلح استکهلم بودجه نظامی ایران در سال ۲۰۰۸ (۱۳۸۸) بودجهٔ نظامی ایران برابر با ۹٫۱۷۴ دلار که ۲٫۷٪ از تولید ناخالص داخلی است.

سال ۱۳۸۷

بر اساس برآورد وب‌گاه نظامی defense tech سرانه بودجه نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران برای هر ایرانی در سال ۱۳۸۷ حدود ۹۵ تا ۱۰۰ دلار می‌باشد. این میزان بودجه در میان کشورهای حوزه خلیج فارس کمترین سرانه می‌باشد.

سال ۱۳۸۶

بر اساس برآورد موسسه بین‌المللی مطالعات استراتژیک لندن(IISS)، بودجه نظامی ایران در سال ۱۳۸۶ برابر ۷٫۳ میلیارد دلار برآورد می‌شود.

سال ۱۳۸۵

به نقل از کتاب واقعیت‌های جهان سیا، در سال ۱۳۸۵ حدود ۲٫۵ درصد از تولید ناخالص داخلی ایران به نیروهای نظامی اختصاص یافته که ایران را در رتبه ۶۷اُم دنیا قرار می‌دهد.

سال ۱۳۸۴

موسسه بین‌المللی مطالعات استراتژیک لندن بودجه نیروهای دفاعی ایران در سال ۱۳۸۴ را بیش از ۶ میلیارد دلار برآورد کرده که حدود ۳٫۵ درصد تولید ناخالص داخلی و ۹۱ دلار برای هر نفر است.

در همین سال عربستان سعودی با بودجه‌ای بالغ بر ۲۵٫۴ میلیارد دلار و سرانه ۹۶۲ دلار برای هر شهروند رتبه نخست را در میان کشورهای حاشیه خلیج فارس به خود اختصاص داد.

تعداد نیروهای نظامی

بر اساس برآورد وب‌گاه نظامی defense tech، تعداد نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران ۵۱۳٬۰۰۰ نیروی عمل‌کننده و ۳۵۰٬۰۰۰ نیروی ذخیره می‌باشد.

ارتش جمهوری اسلامی ایران

ارتش جمهوری اسلامی ایران ارتشی از نوع منظم حساب می‌شود که حدوداً دارای ۴۲۰۰۰۰ نفر پرسنل است. از این رو ارتش جمهوری اسلامی ایران خود، از سه زیر مجموعه تشکیل می‌شود که به آنها قوای سه گانه ارتش می‌گویند.

سپاه پاسداران انقلاب اسلامی

سپاه پاسداران انقلاب اسلامی حدود ۱۲۵۰۰۰ نفر پرسنل دارد و خود به ۵ زیر مجموعه تقسیم می‌شود.

بسیج از مجموعه شبه‌نظامیان داوطلب تشکیل می‌شود و عضویت در آن در زمان جنگ اهمیت بیشتری دارد. تعداد افراد عضو بسیج به ۱۲٫۶ میلیون نفر می‌رسد که حدود ۳ میلیون از آنها را زنان آموزش دیده تشکیل می‌دهند. از این تعداد، حدود ۲۵۰۰ نفر به طور رسمی استخدام شده‌اند.

فرماندهان ارشد نیروهای مسلح ایران(2012)

ارتش جمهوری اسلامی

سپاه پاسداران انقلاب اسلامی

نیروی انتظامی: