سایت نظامی آی آر ارتش
بزرگترین و متفاوت ترین سایت نظامی در ایران

در ادامه قسمت قبل که به معرفیراکتموتور و قسمت های مختلف آن پرداختیم، خرج را که قسمت مهمی از سیستم اینموتورهارا تشکیل می دهد برررسی می کنیم:

خرج(Grain)

سوخت و اکسید کننده با هم مخلوط شده و به طور مخصوصی در بدن جا می گیرد که خرج پرتاب نامیده می شود. خرج(جامد) ممکن است به صورت کاملا پر در داخل بدنه یا سیلندر قرار گیرد که به نوع سر سوز یا سیگاری معروف است و یا به صورت محفظه خالی میان تهی در سر تاسر طول خرج و بدنه است که به آن خرج توخالی گفته می شود.

خرج پیش رانی را سرسوز می نامند، زیرا تنها قسمت ممکن خرج جهت سوزش قسمت مقابل نازل است.خرج پرتابی از قسمت سطح ابتدایی و میانی می سوزد. هر اندازه سطوح خارجی خرج می سوزند، گازهای گداخته شده که باعث پرتابراکتشده، بیشتر تولید می شود.

گازهایتولید شده در تمام طول مدت سوزش به علت اینکه سطح سوزش تغییر نمی کند، ثابت است و تغییرات آن به زمان بستگی دارد.این سوزش، سوزش طبیعی گفته می شود. تراست حاصله از این سوزش نیز به علت فوق تقریبا ثابت و یکنواخت است.

سرعت سوزش در پیشران های با خرج حفره ای یکسان نیست. سوخت از سطح خالی میانی شروع به سوختن نموده و به طرف عمق آن پیشرفت می نماید. اگر قسمت میانی به صورت یک حفره ساده یا لوله ای خالی باشد، می گوییم خرج با سیر صعودی می سوزد، زیرا سطح سوزش دایم افزایش پیدا می کند گازهای گداخته شده ی بیشتری تولید می نماید.افزایش سطح سوزش به این دلیل است که هرچه مقدار خرج از نظر سوختن بیشتر شود، سطح حفره خالی و در نتیجه سطح سوزش افزایش پیدا می کند.خرج با سرعت سوزش بالا رونده به علت تولید گازهای گداخته شده بیش از پیش باعث تولید تراست افزاینده می شود.

پیشران با خرج ستاره ای شکل دارای میزان سوزش کم شونده می باشد لذا با گذشت سوزش گازهای گداخته شده ی حاصل کم می شود. سطح آزاد خرج حفره ای با شکل ستاره ای بیش از سطح خرج به صورت حفره ای و لوله ای است وقتی آتشزنه عمل می کند، سوزش بیشتر سطح، تولید گازهای گداخته شده بیشتر می نماید. وقتی شکل خرج به صورت ستاره ای است سوزش قسمت های تیز ستاره، سطح سوزش کمتر از اولیه شده و مقدار گاز تولید شده نیز کم می شود تا اینکه تمام خرج سوخته و بدنه به صورت لوله یا سیلندر باقی می ماند.

خرج مضاعف

خرج جامد مضاعف یا چند مرحله ای

یک روش معمولی برای ایجاد تراست در زمان طولانی و پرواز بیشتر استفادهازراکتچند مرحله ای می باشد. وقتی این سیستم به کار گرفته می شود، قسمت اول که موشک را روانه و شتاب می بخشد بوستر موتور می گوییم. وقتی این قسمت تمام شد، از موشک جدا شده و قسمت دوم شروع به سوزش می نماید. قسمت دوم که نیرو یا تراست لازم برای ادامه پرواز را فراهم می نماید، ادامه دهنده و یا پشتیبان می گوییم.

راکتموتور با تراست مضاعف یا دو مرحله ای

روش دیگر فراهم ساختن مقدمات پرواز با زمان بیشتر به کارگیریراکتموتور با تراست دو مرحله ای است . در این نوع موتور برای ایجاد دو تراست از دو پیشران مرکب استفاده می شود. موتور اولیه را که نیروی روانه سازی و شتاب را فراهم می آورد بوستر می نامیم و بخش ثانویه که باعث طولانی شدن پرواز می شود، پشتیبان نام دارد. اگر خرج موتور از نوع ته سوز انتخاب شود، دو قسمت بوستر و پشتیبان پشت سر هم و در یک خط قرار دارند، به نحوی که در ابتدا قسمت بوستر عمل می کند.

منبع:تبیان دات نت