ام۱ آبرامز (به انگلیسی: M1 Abrams)‏ یک تانک اصلی میدان نبرد طراحی و ساخت ایالات متحده آمریکا است که ستون فقرات نیروهای زرهی ارتش آمریکا و تعدادی از متحدان آن را تشکیل می‌دهد. این تانک به نام ژنرال کریتون آبرامز، رییس ستاد مشترک و فرمانده نیروهای آمریکا در جنگ ویتنام نامگذاری شده است. ام۱ برای جنگ‌های زرهی طراحی شده و به خوبی تجهیز و زره‌پوش شده است. از مشخصات آن می‌توان به استفاده از موتورتوربین گازقوی چندگانه‌سوز به قدرت ۱۵۰۰ اسب بخار و استفاده از زره پیچیده کامپوزیت نام برد. این تانک با حدود ۶۹ تن وزن یکی از سنگین‌ترین تانک‌هایی است که در حال حاضر به کار گرفته می‌شوند.

تولید این تانک از سال ۱۹۷۹ آغاز شده و یک سال بعد وارد خدمت رسمی نیروهای مسلح آمریکا شد و به تدریج جایگزین تانک ام۶۰ گشت. این تانک برای نیروهای مسلح کشورهای مصر، عربستان، کویت، عراق و استرالیا نیز تولید شده است. آبرامز در سه مدل ام۱، ام۱آ۱ و ام۱آ۲ تولید شده است. ام۱آ۱ از سال ۱۹۸۵ تا ۱۹۹۳ تولید شد و در آن توپ ۱۰۵ میلی‌متری خان‌دار با توپ بدون خان ۱۲۰ میلی‌متری جایگزین شده و بهینه‌سازی‌های دیگری از جمله سیستم تعلیق پیشرفته‌تر، برجک جدید، حفاظت زرهی بیشتر و سیستم جدید حفاظت اتمی-شیمیایی-میکروبی در آن به کار رفته بود. مدل ام۱آ۲ هم ویژگی‌های ام۱آ۱ را به همراه یک سیستم دید گرمایاب مخصوص فرمانده تانک، و سیستم‌های ناوبری، و رادیویی جدید را در خود دارد. ضمن اینکه برخی از مدل‌های قدیمی نیز با بهینه‌سازی‌های دوره‌ای به سطح مدل ام۱آ۲ ارتقا داده شده‌اند.

مشخصات

تانک‌های ام۱ از یک موتور توربین گاز لیکومینگ تکسترون با قدرت ۱۵۰۰ اسب بخار استفاده می‌کنند. این موتور چندگانه‌سوز است اما سوخت معمولی آن سوخت جت جی‌پی۸ است. زره تانک نیز زره چوبام است که در وزارت دفاع بریتانیا برای تانک‌های انگلیسی چلنجر اختراع شد. در صورت نیاز امکان نصب زره واکنشی انفجاری بر روی تانک هم وجود دارد.

آبرامز چهار سرنشین شامل فرمانده، راننده، توپچی و گلوله‌گذار دارد. وزن ام۱آ۲ حدود ۶۹.۵۴ تن است که از ۶۳ تن در مدل ام۱آ۱ و ۶۰ تن در مدل ام۱ به این میزان افزایش یافته است. حداکثر سرعت ام۱آ۲ در جاده بیش از ۶۷ کیلومتر، در خارج از جاده ۴۸ کیلومتر، در سربالایی ۱۰ درجه ۲۷ کیلومتر و در سربالایی ۶۰ درجه ۶.۵ کیلومتر در ساعت است. ظرف ۷.۲ ثانیه از سرعت صفر به ۳۲ کیلومتر در ساعت می‌رسد. برد عملیاتی تانک هم ۴۲۵ کیلومتر است. طول تانک با لوله جلو ۹.۸۲ متر، ارتفاع آن ۲.۴ متر و عرض آن ۳.۶۵ متر است. توانایی عبور از موانعی به ارتفاع ۱.۰۵ متر و خندق‌هایی به عمق ۲.۷ متر را دارد. با توجه به قدرت ۱۵۰۰ اسب بخاری این تانک نسبت قدرت به وزن تانک در مدل ام۱آ۲ معادل ۲۱.۶ اسب بخار به تن است.

M1 به کامپیوتر کنترل آتش مجهز است که متصل به سنسور های نمایانگر گرمایی، مسافت یاب لیزری، حسگر باد، حسگر شیب زمین، داده های مربوط به نوع مهمات که تنظیمات مختلف برای مهمات را انجام می دهد) می باشد. هم فرمانده و هم توپچی می توانند توپ تانک را شلیک کنند. سیستم کنترل آتش ابرامز بسیار پیچیده، موثر و مهلک می باشد بطوریکه امکان شلیک دقیق توپ در حین حرکت در زمینهای ناهموار را می دهد. با خدمه ماهر این تانک می توان هدف را در برف، باران، مه، دود و تاریکی مطلق از فاصله 4 کیلومتری تشخیص داد و اغلب هدفی به اندازه یک تانک را در یک شلیک می توان حمله کند. ابرامز از موتور 1500 اسب بخاری نیرو گرفته و دارای 4 حالت(حرکت) جلو و 2 حالت عقب می باشد که به آن حداکثر سرعت 67 کیلومتر در ساعت را در خیابان و 48 کیلومتر در ساعت را از میان دشت و صحرا می دهد. موتور آن با گازوییل، نفت سفید، JP-1 یا سوخت هواپیما و از نظر تئوری با الکل کار می کند.C-5 و C-17 حمل کرد، بطوریکه یک تانک آماده رزم و یا دو تانک آماده حمل توسط C-5 و یک تانک آماده حمل توسط C-17 جابجا می شوند که البته این محدودیت باعث بروز مشکلات جدی در جنگ خلیج 1 شد که با حمل 1848 تانک توسط کشتی این مشکل برطرف شد.

همچنین این تانک سیستم های حفاظتی هسته ای،بیولوژیکی و شیمیایی دارد و قادر است در حالت 360 درجه در حال حرکت تیر اندازی نماید.سیستم سوخت و مهمات آن از خدمه جداست به صورتی که اگر آسیب دید به خدمه آسیبی نرسد

تانک آبرامز توسط نوعی ماده کامپوزیتی از لایه هایی از استیل و سرامیک محافظت می شود.

سلاح

سلاح اصلی ام۱ آبرامز توپ ۱۲۰ میلی‌متری بدون خان است که یک طرح آلمانی از شرکت رایمنتال است. یک مسلسل ۷.۶۲ م‌م ام۲۴۰ (مدل تولید آمریکای اف‌ان ماگ) هم برای استفاده گلوله‌گذار تانک روی سقف قرار گرفته که یک سپر محافظ نیز در مقابل آن قرار دارد. یک قبضه از همین تیربار هم به عنوان سلاح هم‌محور توپ اصلی که از سیستم کنترل آتش مشابهی با توپد اصلی استفاده می‌کند و در نتیجه نقطه برخورد آن با گلوله توپ اصلی یکسان خواهد بود. یک مسلسل ۱۲.۷ م‌م ام۲ برونینگ هم به عنوان سلاح دفاع هوایی برای استفاده فرمانده تانک بر روی برجک تانک قرار دارد. ظرفیت مهمات تانک هم ۴۲ گلوله توپ ۱۲۰ میلی‌متری، ۱۰۰۰ فشنگ مسلسل ۱۲.۷ م‌م و ۱۰٬۸۰۰ فشنگ برای مسلسل‌های ۷.۶۲ م‌م‌ است.

جنگ خلیج فارس

آبرامز هر چند در سال ۱۹۸۰ وارد خدمت نظامی شد اما تا زمان حمله عراق به کویت در سال ۱۹۹۰ در هیچ جنگ واقعی شرکت نکرده بود. در جنگ خلیج فارس نگرانی‌های زیادی در مورد توانایی آبرامز در زمین‌های شنی منطقه و تحمل ماه‌ها قرار گرفتن در شرایط جنگی مطرح شده بود. در مورد قدرت بقای سیستم الکترونیکی پیچیده برجک تانک در شرایط جنگی هم ابهاماتی وجود داشت. انتقال تانک‌های آبرامز به منطقه هم با توجه به وزن سنگین و اندازه بزرگ آن‌ها مشکل دیگری بود که باعث شد ورود آن‌ها به میدان نبرد به کندی انجام شود اما نیروهای ائتلاف از ورود این تانک به صحنه جنگ استقبال می‌کردند چون توانایی نابودی هر تانک عراقی را داشت. ارتش عراق در آن زمان نیروی تانک قابل توجهی را انباشته بود که اغلب ازشوروی خریداری شده و مهمترین آن‌ها حدود ۵۰۰ دستگاه تی-۷۲ بودند. این تانک مدرن ساخت شوروی از توپ ۱۲۵ میلی متری استفاده می‌کرد و بسیاری از ویژگی‌های پیشرفته آبرامز را در خود داشت. اما تی-۷۲ با وجود طرح پیشرفته‌اش در مقابل آبرامز ناتوان بود و بیشتر با تانک‌های ام۶۰آ۳ تفنگداران دریایی آمریکا قابل مقایسه بود. بقیه تانک‌های عراقی از جمله تی-۶۲ و تی-۵۴ نیز کاملا در مقابل آبرامز ناتوان بودند.

توانایی آبرامز در شلیک دقیق هنگام حرکت در زمین‌های ناهموار در این جنگ بسیار سودمند واقع شد. ابزارهای دید تانک‌های آبرامز هم نه تنها در شب بلکه در میان دود و غبار شدید بسیار کارآمد بود. تانک‌های آبرامز به طور میانگین ۱۰۰۰ متر برتری برد بر تانک‌های عراقی داشتند. سیستم‌های گرمایی تانک‌های آبرامز هم کارآمدی خود را در ابرهای غلیظ دود سیاه که به دلیل به آتش کشیده شدن چاه‌های نفت کویت ایجاد شده بود، ثابت کردند. در واقع این دود غلیظ باعث شده بود تا توپچی‌های بسیاری از تانک‌ها در روز هم از سیستم دید در شب استفاده کنند. تانک‌های عراقی از چنینی قابلیتی بی‌بهره بودند و بدون اینکه بتوانند دشمن را ببینند با آتش آن نابود می‌شدند. در کل جنگ حدود ۱۹۰۰ تانک ام۱ آبرامز به کار گرفته شود که فقط ۱۸ دستگاه آسیب جدید دیدند. از این تعداد ۹ دستگاه کاملا از خدمت نظامی خارج شدند و بقیه آسیب‌های قابل تعمیر دیده بودند که بیشتر ناشی از مین‌های زمینی بود. حتی یک نفر از خدمه تانک‌های آبرامز هم در تمام طول جنگ کشته نشد. موارد نقص فنی در تانک‌ها هم بسیار نادر بود و فرماندهان زرهی آمریکا در هر زمان ۹۰ درصد آبرامزهای خود را آماده عملیات داشتند که نرخ آمادگی بی‌سابقه‌ای بود.

دانلود کلیپ مربوط به این تانک (کلیک کنید)

آلبوم تصاویر (کلیک کنید)