تاریخچه

چندین سال پس از خاتمه جنگ دوم جهانی ،شوروی اولین موشک انداز خود یعنی (آر پی جی 2 ) را تولید نمود .
ساختمان این موشک انداز بسیار ساده بود ولی اشکال عمده این سلاح ،خط پیمایش بود که برد آنرا به 100 متر محدود می کرد و همچنین نشانه روی آنرا به هدفهای متحرک مشکل می نمود .قدرت نفوذ در زره این سلاح زمانی که عرضه شد 8/17 سانتیمتر تخمین زده شد ولی پس از بکار بردن آن توسط ویتکنگها علیه تانکهای مدرن آمریکائی عملاً معلوم شد که از قدرت نفوذ کمتری برخوردار است .موشک انداز (آر پی جی 2 ) بعداً جای خود را به نمونه کاملتر و بهتری یعنی (آر پی جی 7 ) داد و هم اکنون در بسیاری از کشورها تولید داخلی آن آغاز شده است . نمونه سبکتری نیز ساخته شده که آنرا ( آر پی جی ۷ دی ) می نامند که برای سهولت حمل موشک انداز به دو قسمت تقسیم می شود که بیشتر در نیروهای هوابرد مورد استفاده قرار میگیرد.(در حال حاضر در جمهوری اسلامی ایران هر دو مدل آرپی جی 7 ( یک تکه و دو تکه ) بعلاوه آرپی جی مدل کماندویی ساخته میشود.)

مشخصات

موشک انداز ( RPG 7 ) اسلحه ایست ساخت شوروی سابق و کشورهای بلوک شرق ، سر پر و بدون خان و بدون عقب نشینی (قسمت عقب سلاح باز میباشد و گازهای باروت از عقب سلاح خارج میشود ) و دارای دستگاه چکاننده ضربتی میباشد( چخماق بطور مستقیم ته سوزن میخورد ) جنگ افزار از دو لوله صاف مخروطی پیچ شده و جوش خورده به هم تشکیل شده که قسمت مخروط داخلی لوله بزرگتر بوده و محل استقرار موشک در قسمت سر باریکتر و کوچکتر است .لوله در انتها به یک مخروط با دهنه بزرگتر منتهی میشود که شعله های حاصله از انفجار از آنجا خارج میشود و منطقه خطر پشت جنگ افزار بوجود می آید ، این جنگ افزار به یک دستگیره که شبیه قبضه طپانچه ای شکل است مجهز بوده که بمنظور گرفتن موشک انداز با دست چپ در حین تیراندازی میباشد و همچنین راحتی در هنگام حمل را برای تیرانداز فراهم میکند.این جنگ افزار دارای دو نوع دستگاه نشانه روی میباشد :الف ) دستگاه نشانه روی مکانیکی     ب ) دستگاه نشانه روی تلسکوپی یا اپتیکی (دوربین).

راکت انداز آر. پی. جی

به آن موشک‌انداز و نارنجک‌انداز نیز گفته می‌شود، جنگ‌افزاریست دستی، بدون خان و بدون عقب‌نشینی. مهمات آن مثل موشک به کار برده می‌شود. از آر. پی. جی علیه هدف‌های زرهی، انهدام نفرات و سنگرهای بتونی استفاده می‌شود.

طرز کار راکت

بدین‌گونه است که بعد از ضربه زدن سوزن بر روی چاشنی، خرج باروتی پرتاب به کار افتاده و با تولید گازهائی که در نتیجه اشتعال باروت سریع‌سوز خرج پرتاب تولید می‌گردد، راکت با سرعت اولیه ١٢٠ متر در ثانیه به بیرون از راکت‌انداز پرتاب می‌شود. پس از خروج راکت از لوله راکت‌انداز، پره‌های دم راکت باز شده و با ایجاد حرکت دورانی موجب تثبیت حرکت راکت می‌گردد. پس از پرتاب ماشوره خرج پرواز به طور خودکار فعال شده و در فاصله‌ای که برای تیرانداز بی‌خطر باشد، خرج پرواز را به کار می‌اندازد. در نتیجه خروج گازهای “خرج” پرواز، سرعت راکت افزایش یافته و تقریبا به ٣٠٠متر در ثانیه می‌رسد. در لحظه اصابت به هدف، ماسوره راکت موجب تولید الکتریسیته شده و “خرج” نفوذ کننده را فعال نموده، موجب انفجار خرج تخریب می‌گردد.

طرز کار راکت

بدین‌گونه است که بعد از ضربه زدن سوزن بر روی چاشنی، خرج باروتی پرتاب به کار افتاده و با تولید گازهائی که در نتیجه اشتعال باروت سریع‌سوز خرج پرتاب تولید می‌گردد، راکت با سرعت اولیه ١٢٠ متر در ثانیه به بیرون از راکت‌انداز پرتاب می‌شود. پس از خروج راکت از لوله راکت‌انداز، پره‌های دم راکت باز شده و با ایجاد حرکت دورانی موجب تثبیت حرکت راکت می‌گردد. پس از پرتاب ماشوره خرج پرواز به طور خودکار فعال شده و در فاصله‌ای که برای تیرانداز بی‌خطر باشد، خرج پرواز را به کار می‌اندازد. در نتیجه خروج گازهای “خرج” پرواز، سرعت راکت افزایش یافته و تقریبا به ٣٠٠متر در ثانیه می‌رسد. در لحظه اصابت به هدف، ماسوره راکت موجب تولید الکتریسیته شده و “خرج” نفوذ کننده را فعال نموده، موجب انفجار خرج تخریب می‌گردد.

ایمنی راکت

(جهت افزایش ایمنی راکت، در صورت اصابت نکردن به هدف، ماسوره سلاح به گونه‌ای طراحی شده است که به طور خودکار پس از ۶ الی ٨ ثانیه، راکت را به طور خودکار منهدم می‌کند.)
نکته ایمنی: در هنگام شلیک راکت وجود نفرات در پشت تیرانداز در فاصله‌ای کمتر از ٣٠ متر خطرناک می‌باشد.
مشخصات کلی آر. پی. جی از این قرار است:
کالیبر راکت‌انداز ۴٠ میلی‌متر، کالیبر راکت ٨۵ میلی‌متر، طول راکت‌انداز ۶۶ سانتی‌‌متر و طول راکت بدون خرج باروتی ۶۴ سانتی‌متر است. حداکثر برد آن ۵٠٠متر و برد موثر آن تقریبا ٣٣٠ متر می‌باشد. برای حمل راکت از کیسه‌هائی شامل سه عدد راکت استفاده می‌شود که نزدیک به ٩٣٠٠ گرم، وزن دارد.
آر.پی. جی شامل چند بخش اصلی می‌باشد که شامل:
لوله با سایت مکانیکی، قبضه مسلح کننده و ضامن دستگاه ضارب، روپوش لوله و خروجی شیپوری شکل می‌باشد. بخش‌های مهمات نیز شامل: سر راکت با خرج نفوذ کننده گود و خرج تخریب، ماسوره، خرج پرواز، خرج پرتاب و پره‌ها می‌باشد.
مشخصات دستگاه نشانه‌روی (دوربین) بدین‌گونه است:
بزرگ‌نمائی ٧/٢ برابر، میدان دید دوربین در سمت ١٣ درجهت تقسیمات برد ٢٠٠ الی ۵٠٠ متر، ارتفاع دوربین ١٨ و طول آن با حافظ لاستیکی چشمی ١۴ سانتی‌متر است.
چگونگی مسلح کردن:
برای آماده کردن آر.پی.جی برای شلیک باید ابتدا راکت را به خرج متصل کنیم، در انتهای راکت زبانه ماشین کاری شده ای وجود دارد که با پیچاندن همانند پیچ و مهره، راکت و خرج را به هم متصل می‌کند.در مرحله بعد باید راکت را درون پرتاب کننده قرار داد به طوری که از نوک پرتاب کننده راکت را وارد کرده و تا انتها وارد می‌کنیم آن گاه راکت را در جهت خلاف عقربه‌های ساعت می‌چرخانیم تا سر جایش محکم شود.آر. پی. جی را بر دوش گذاشته سپس ضامن سر راکت را کشیده و جدا می کنیم و با باز کردن مگسک‌های پرتاب کننده که تا شونده هستند فاصله تا هدف را بر روی مگسک عقبی تنظیم می‌کنیم آنگاه با دقت هدف گرفته و بر اساس جهت و شدت باد و مسیر و سرعت حرکت هدف هدف گیری را تصحیح می‌کنیم. با فشار دادن ماشه عقبی چخماق را آماده کرده و با فشردن ماشه جلویی شلیک کنید.

نکته مهم :

١- بعد از فشردن ماشه آر پی جی سلاح با حدود ١ تا ٢ ثانیه مکث، شلیک می کند.
٢- درجه بندی استاندارد روی مگسک پرتاب کننده‌ها برای راکت‌های نرمال ضد زره است و در موارد استفاده از راکت‌های ضد نفر و یا ٢ مرحله‌ای ضد زره، مسیر منحنی پرواز متفاوت خواهد بود که این چیزی است که تجربی به دست می‌آید و هدف گیری با این مهمات به تجربه تیرانداز بستگی دارد. برای مثال راکت های ضد زره ٢ مرحله‌ای، بیشتر از راکت عادی افت دارد و باید برای زدن هدفی که در ١٠٠ متری قرار دارد تقریبا شکاف درجه را روی ١۵٠ متر تنظیم کنیم.این سلاح به هنگام برخورد با هدف بصورت دو مرحله‌ای عمل می‌کند.ابتدا هدف را سوراخ کرده و با نفوذ به داخل مرحله دوم عمل کرده و منفجر می‌شود. از این رو برای انهدام اهداف مستحکم مانند سنگرهای بتنی و زره تانکها مناسب است. مدل‌های دیگری به نام آرپی‌جی ۹ و آرپی‌جی ۱۱ نیز وجود دارد که قدرت تخریب بیشتری دارند.

ماموريت اصلي سلاح: از بين بردن ادوات زرهي و چرخدار دشمن
ماموريت فرعي سلاح: ازبين بردن سنگرها و اجتماعات دشمن

اجزاء و متعلقات:

1- دوپايه
2- دستگيره تپانچه اي شكل
3- دستگاه نشانه روي مكانيكي (2 مگسك)
4- دستگاه نشانه روي اپتيكي (دوربين كه به صورت كشويي از عقب و در سمت چپ سلاح ، زير ستون درجه نصب مي شود)
5- مگسك منفي براي دماهاي زير صفر (چون در دماهاي زير صفر ، انفجار باروت موشك كمتر بوده و موشك مسيري كمتر از حد معمول طي مي كند ، به وسيله اين مگسك ، سر لوله را كمي بالا مي رود)
6- ستون درجه از 200 متر تا 500 متر (به علت اينكه پس از انفجار اهداف زير 200 متر ، احتمال تركش خوردن تيرانداز زياد است)
7- دستگيره كمكي (براي حمل سلاح و مورد استفاده در بعضي از حالات شليك)

مهمات سلاح RPG-7:

موشك جنگي ضدتانك و ضدزره (به رنگ سبز)
موشك جنگي ضدنفر (به رنگ سبز زيتوني)
موشك آموزشي (سر موشك سياه ، ادامه سبز)
موشك آموزشي جوفي (عملكرد آن به اين صورت است كه فشنگ كلاشينكف را داخل موشك مي گذاريم و گلنگدن موشك را مي كشيم و سپس موشك را در داخل موشك انداز قرار مي دهيم. پس از شليك ، موشك سر جايش مي ماند و فقط فشنگ كلاشينكف شليك مي شود. در اين موشك ها معمولآ از فشنگ هاي رسام و ثاقب (آتشزا) استفاده مي كنند)
مشخصات فني:
كاليبر اسلحه: 40 ميليمتر
كاليبر موشك: 85 ميليمتر
طول سلاح: 95 سانتيمتر
طول موشك كامل (با خرج پرتاب): 92 سانتيمتر
طول موشك بدون خرج پرتاب: 64 سانتيمتر
وزن سلاح با دوربين: 6 كيلو و 300 گرم
وزن دوربين بدون جلد: 500 گرم
وزن دوربين با جلد: 950 گرم
برد مفيد بدون دوربين: 350 متر
برد مفيد با دوربين: 500 متر
نواخت تير علمي: 4 تا 6 گلوله در دقيقه
نواخت تير عملي: 2 تا 4 گلوله در دقيقه
سرعت اوليه گلوله: 12 متر در ثانيه
سرعت نهايي گلوله: 300 متر در ثانيه (هنگام سوختن خرج)
وزن موشك: 2كيلو و 200 گرم
وزن كيسه موشك با 2 موشك 7 كيلو و 100 گرم
وزن كيسه موشك با 3 موشك 9 كيلو و 300 گرم
آتش عقبه 15 متر ، 15 متر هم منطقه احتياط كه جمعآ مي شود 30 متر منطقه خطر و احتياط

آر پی جی ٧ در ایران

اين سلاح ، در دومين سال شروع جنگ ايران و عراق و به صورت قاچاقي (به وسيله واسطه ، با قيمت 3 برابر) وارد سازمان سپاه شد و نقش تعيين كننده اي در پيروزي هاي ايران داشت. به طوري كه اگر نبود ، ما در 90% تك ها و حملات عراقي ها شكست مي خورديم.
در زمان شروع جنگلشکرهای زرهی ارتش عراق از قدرتمندترین یگان های زرهی جهان به حساب میآمدند و در مقابل ارتش بحران زده و ضعیف ایران قرار داشت. در ماههایابتدایی جنگ به جرات می توان گفت تعداد سلاحهای ضدتانک ما از تعدادتانکهای عراقی کمتر بود و تانکهای عراقی می توانستند با پیشروی و رد شدناز روی سنگرها و رزمندگان ما تا مرکز کشور هم پیشروی کنند. در این زماننیروی هوایی و هوانیروز همیشه قهرمان ارتش به داد کشور رسید و با مقاومتسرسختانه در مقابل ستونهای زرهی ارتش بعثی، جلوی پیشروی سریع آن ها راگرفت. در برخی روزهای ابتدایی جنگ، بالگردهای کبرای هوانیروز از صبح تا شبمشغول موشک باران تانکهای عراقی بودند و فقط برای سوخت گیری و مهمات گیریبه پایگاه می آمدند.
امابه تدریج سلاح RPG-7 با سه برابر قیمت و با واسطه وارد ایران شد و اگر اینگونه نبود ما در بیش از ۸۰٪ عملیاتها مغلوب عراق می شدیم. بنابراین ما بهنوعی مدیون RPG-7 هستیم. همان گونه که گفته شد RPG-7 دارای مدل هایگوناگونی است که از نظر مشخصات فنی با یکدیگر تفاوت های زیادی دارند.

اما مشخصات نمونه تولید شده در ایران به شرح زیر است:
سرعت اولیه: ۳۲۰ متر بر ثانیه
وزن لانچر: ۶.۶ کیلوگرم
وزن راکت: ۲.۴ کیلوگرم
برد موثر: ۵۰۰ متر
کالیبر: ۴۰ میلیمتر
طول سلاح: ۹۵۰ میلیمتر

نزدیک به دو دهه است که با ورود تانکهای جدیدی مانند M1 آمریکایی، مرکاوای اسراییلی، لئوپارد آلمانی، چلنجر انگلیسی، لکرک فرانسوی و... دیگر جاییبرای RPG-7 به عنوان یک سلاح ضدتانک باقی نمانده است؛ زیرا زره مستحکم وچند لایه تانکهای امروزی کاملا نسبت به سلاحهایی از این قبیل مقاوم هستند.اما هنوز هم می توان ازRPG-7 به عنوان وسیله ای برای منهدم کردن خودروهای دشمن، تاسیسات، محل تجمع نفرات، بالگردهایی که در ارتفاع پایین پرواز می کنند و... استفاده کرد.